می توان گفت بازیافت عبارت است از فرآیند پردازش مواد مصرف شده به محصولات و مواد تازه به منظوره جلوگیری از به هدر رفتن مواد سودمند بالقوه (ذخیره ای)، کاهش مصرف مواد خام، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا حاصل از سوختن مواد و آلودگی آب ها حاصل از تدفین زباله ها در خاک به وسیله کاهش مقدار معمول زباله ها و کم کردن نشر گازهای گلخانه ای در مقایسه با تولید خالص.
بازیافت به آماده سازی مواد برای بهره برداری دوباره گفته از آن می شود. موادی که معمولا بازیافت پذیر می باشند عبارتند از آهن آلات، قراضه آهن، پلاستیک، شیشه، کاغذ، مقوا، برخی مواد شیمیایی و آشغال که به کود کمپوست تبدیل می شود.
بازیافت از هرز رفتن منابع سودمند و سرمایه های ملی جلوگیری می کند و مصرف مواد خام و مصرف انرژی را کاهش می دهد. با این کار، تولید گازهای گلخانه ای نیز کاهش می یابد. بازیافت مهم ترین مفهوم در مدیریت پسماند است.
سرچشمه مواد بازیافتی یا به عبارتی بازیافتنی ها، خانه ها و صنایع هستند. برای آسان تر کردن کار بازیافت معمولا دو نوع جداسازی مواد صورت می گیرد که «تفکیک در مبدأ» و «تفکیک در مقصد» نام دارند. تفکیک در مبدأ در سطح شهر و خیابان ها و فروشگاه ها از طریق سبدها و سطل های جداسازی مواد انجام می شود ولی برای تفکیک در مقصد مکان ویژه ای به نام مرکز بازیافت مواد در نظر گرفته شده‌است. مرکز بازیافت مواد بازیافتی و غیرقابل بازیابی دسته بندی می شوند. بسیاری از فروشگاه ها و کارخانه های بزرگ مواد زاید مانند قوطی های کنسرو، بطری های شیشه ای و روزنامه های باطله را به منظور بازیافت از مشتری بازخرید می کنند.
بازیافت کلمه ای است که برای مواد بکار می رود در حالی که برای مایعات فرآیند تصفیه کاربرد دارد و به وسیله ی پکیج تصفیه فاضلاب، دستگاه تصفیه آب RO، انواع روش های فیلتراسیون و غیره اینکار صورت می پذیرد.
بازیافت یک مولفه کلیدی در مدیریت مدرن کاهش مواد زائد که شامل سلسله مراتب کم کردن، دوباره مصرف کردن و بازیافت است. مواد قابل بازیافت چیزهای زیادی را شامل می شوند از جمله بسیاری از انواع شیشه ها، کاغذها، فلزات، پلاستیک، منسوجات، آلمینیوم های الکترونیکی مصرف شده در رایانه ها و گوشی های تلفن همراه. اما استفاده مجدد از زباله های زیستی همچون پسماند مواد خوراکی به عنوان کود جزو بازیافت محسوب نمی شوند. موادی که قرار است بازیافت شوند یا به مرکز جمع آوری این مواد آورده می شوند از کنار خیابان جمع آوری می شوند و ابتدا دسته بندی شده سپس پاک می شوند و دوباره پردازش هایی روی آنها انجام می شود تا به مواد تازه برای ساخت تبدیل شوند. اگر چه گاهی اوقات بازیافت در مقایسه با تولید از مواد خام بسیار گرانتر و مشکل تر است، اما به خاطر استفاده مجدد از همان مواد به صرفه است زیرا که آن مواد در حالت کلی دارای ارزش ذاتی می باشند و بعضی از مواد نیز دارای طبیعت خطرناکی هستند مانند جیوه. به همین خاطر استفاده مجدد از آنها بهتر است. محققان ادعا می کنند که بازیافت بیشتر از آنکه منابع را حفظ کند آنها را از بین می برد. مخصوصا در مواردی که دولت تعهد اجرایش را دارد. باید به این نکته نیز توجه کرد که آنها همچنین معتقدند که اگر هزینه های عملیاتی کمتر از سایر موارد برای از بین بردن مواد زائد (مثل دفن کردن زباله ها در خاک چال) باشد، این کار مقرون به صرفه است. اما ممکن است هنوز آن ارزش خاص را نداشته باشد. در آمریکا سود سالیانه تسهیلات بازیافت ۲٫۹۸۱ میلیون دلار تخمین زده شده است. در سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ این مقدار با رشد ۷٪ خود از رقم قبلی فراتر رفته است زیرا در سال های اخیر حجم زباله هایی که از مواد قابل بازیافت هستند افزایش یافته است. ابتکارات جدید می تواند صنعت را تغییر دهد. برای مثال در کالیفرنیا و نیویورک با رشد ۷۵٪ تولید زباله های قابل بازیافت نسبت به رقم ۵۰ ٪ قبلی خود سودهای خالص بسیاری برای شرکت های جمع آوری کننده این مواد به ارمغان می آورد.
تبدیل زباله به سوخت
تبدیل زباله به سوخت به عملی گفته می شود که زباله های بی ارزش طی مراحلی به ماده هایی تبدیل می شود که به عنوان سوخت به کار می روند. این عمل بازیافت، فواید و ضررهایی دارد: فایده آن این است که از سوختن انرژی های فسیلی جلوگیری می کند. ضرر آن هم این است که با سوختنش به عنوان سوخت هوا را آلوده می کند.
